تحلیل تعادل معنایی در ترجمه حسین خدیوجم از کتاب «الأیام» طه حسین بر اساس الگوی رایس و بیکر
کد مقاله : 1037-ICIL2024-FULL
نویسندگان
موسی الرضا سلیمانی‌وند1، مرتضی زارع برمی *2
1دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
2استادیار گروه مترجمی زبان عربی، دانشکدۀ علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران
چکیده مقاله
نوع متن، راهکارهای ترجمه را مشخص می‌کند؛ بنابراین برخورداری از نظامی که تعیین‌کنندۀ نوع متن است بسیار اهمیت دارد. رایس در الگوی خود از چهار نوع متن با نقش‌های اطلاعاتی، بیانی، ترغیبی و نیز شنیداری-رسانه‌ای نام برده است. آثاری نظیر الأیام که در ژانر خودزندگی‌نامه طبقه‌بندی شده‌اند ترکیبی از نقش‌های اطلاع‌رسانی، بیانی و ترغیبی هستند؛ بنابراین مترجم باید در ترجمۀ این آثار از راهکارهای متناسب با هر نقش استفاده کند، زیرا این نقش‌ها هستند که تعیین می‌کنند مترجم چگونه و بر اساس چه راهکارهایی باید ترجمه کند. پس از شناخت نوع متن، دو سنجۀ عینی در اختیار تحلیلگر ترجمه است: نخست معیارهای زبانی و دوم معیارهای فرازبانی. معیارهای زبانی شامل تعادل‌های معنایی، واژگانی، دستوری و سبکی است که در پژوهش حاضر، تنها تعادل معنایی مد نظر است و با الگوی بیکر در ارتباط با انواع معانی منطقی، القائی، پیش‌انگاشته و برانگیخته حمایت می‌شود. به منظور کاربست الگوی رایس و بیکر در تعادل معنایی، ترجمۀ حسین خدیوجم از کتاب الأیام طه حسین انتخاب شده است. خدیوجم، کتاب یاد شده را با عنوان آن روزها به فارسی ترجمه کرده است. نتایج پژوهش نشان داد که مترجم، صرف نظر از برخی کاستی‌هایی که در ترجمۀ معانی القائی (= معانی تأکیدی) دارد، توانسته، تعادل معنایی را بین متن مبدأ و مقصد در ابعاد منطقی، القائی، پیش‌انگاشته و برانگیخته برقرار سازد.
کلیدواژه ها
زبان، ترجمه، واژه‌ها، تعادل معنایی، الأیام (آن روزها)
وضعیت: پذیرفته شده مشروط
login