| مقایسه ای واژگانی میان خلجی و ترکی آذربایجانی |
| کد مقاله : 1155-ICIL2024-FULL |
| نویسندگان |
|
پونه مصطفوی * استادیار پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری |
| چکیده مقاله |
| پژوهش حاضر به مقایسۀ واژگان موجود در پرسشنامۀ اطلس زبانی ایران از زبان خلجی رایج در آبادی‌های خلج‌زبان استان-های مرکزی و قم با ترکی آذربایجانی پرداخته است. زبان خلجی شاخۀ مستقلی از زبان‌های ترکی‌تبار است که با زبان‌های هم خانوادۀ خود تفاوت‌ها و شباهت‌هایی دارد و از جمله زبان‌های در خطر به شمار می‌آید. به اعتقاد پژوهشگران، بررسی‌های زبان‌شناختی در مورد این زبان به دلیل حفظ عناصر و ویژگی‌های زبانیِ ترکی آغازین، از اهمیت زیادی برخوردار است. واژگان مورد بررسی در این پژوهش شامل اصطلاحات مربوط به روابط خویشاوندی، طبیعت، اعضای بدن، حیوانات، گیاهان، خوراکی-ها، اعداد، ضمایر فاعلی، صفات اشاره، قید مکان و سایر اصطلاحات هستند که از داده‌های موجود در نرم‌افزار اطلس زبانی ایران اقتباس و برای سهولت انجام پژوهش، دسته‌بندی شده‌اند. اطلس زبانی ایران در پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری در حال تدوین است. داده‌های این اطلس توسط پرسشنامه‌ای مشتمل بر 105 واژه و عبارت و 36 جمله به روش مصاحبۀ رو در رو از گویشوران گردآوری شده‌اند. پیکره این پژوهش شامل 1720 واژه است. داده‌ها بر اساس مبنای نظری پژوهش توصیف و تحلیل و با واژه‌های ترکی آذربایجانی مقایسه شده‌اند. مبنای مقایسه برای ترکی آذربایجانی، شمّ زبانی نگارنده و فرهنگ‌های ترکی است. زبان ترکی خلجی از لحاظ واژگانی شباهت‌های زیادی با ترکی آذربایجانی دارد. اما علی‌رغم شباهت‌های زیاد، تفاوت‌های واژگانی نیز در این مقایسه مشاهده شده است. از آن‌جایی که هدف از این پژوهش مقایسۀ واژگانی است، در بررسی‌های انجام شده تفاوت‌های آوایی موجود در معادل‌های واژگانی نادیده انگاشته می‌شوند. |
| کلیدواژه ها |
| مقایسۀ واژگانی، زبان خلجی، زبان ترکی آذربایجانی، اطلس زبانی ایران |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |
