اسم جنس در فارسی میانه

کد مقاله : 1167-ICIL2024-FULL

نویسندگان

مهرداد مشکین فام * دانشگاه بوعلی سینا

چکیده مقاله

توصیف و تبیین «اسم جنس» در زبان‌ های جهان همواره مسئلۀ دشواری می‌ نماید، به همین جهت از بررسی هم‌زمانی و درزمانی این مقولۀ دستوری به‌ طور دقیق و کامل غفلت شده‌ است و نظریات متناقض بسیاری در این حوزه مشاهده می‌شود. در این پژوهش، مقولۀ اسم جنس را در فارسی میانه به‌صورت پیکره‌بنیاد بررسی کرده‌ایم و نشان داده‌ایم که مقولۀ «اسم جنس» یکی از انواع مقولۀ دستوری «نکره» نیست، به‌عبارتی امکانات دستوری نکره مفهوم اسم جنس را در این دوره از زبان فارسی رمزگذاری نمی‌کنند؛ در زبان فارسی میانه، اسم جنس به‌عنوان یک مقولۀ دستوری مجزا تنها با بهره‌گیری از «نشانۀ جمع» و «بی‌نشانگی» رمزگذاری می‌شود. در همین راستا، با ارائۀ استدلال‌هایی این مهم تبیین شده‌است که دو مفهوم «نامشخص» و «جنس»، علی‌رغم شباهت ظاهری، کاملا از یک‌دیگر متمایز هستند. در این پژوهش، ضمیر جنس «mard ’آدم‘» که حاصل فرآیند دستوری‌شدگی است نیز در فارسی میانه معرفی شده‌ است.

کلیدواژه ها

اسم جنس، نکره، فارسی میانه، نقشگرایی.

وضعیت: پذیرفته شده مشروط