| تأثیر تعداد هجا بر همترازی و بلندی نحوۀ بازنمایی تکیۀ زیروبمی هسته در گونه‌های اصفهانی و تهرانی |
| کد مقاله : 1224-ICIL2024-FULL |
| نویسندگان |
|
بتول علی نژاد *1، رافعه خوشخو2 1دانشگاه اصفهان 2دانشکده اصفهان |
| چکیده مقاله |
| پژوهش حاضر، به بررسی تاثیر عامل زنجیری تعداد هجا بر همترازی و بلندی قله در جایگاه هسته در چارچوب نظریۀ خودواحد وزنی پیرهامبرت می‌پردازد. جهت بازنمایی تکیۀ زیروبمی هسته، تولیدات کلامی 40 گویشور زن و مرد اصفهانی و تهرانی در رده سنی 40-20 سال در جملات خبری بررسی شد تا مشخص شود الگوی آهنگین آنها چگونه است و چه تغییری در تکیه زیروبمی هسته با تغییر مشخصۀ تعداد هجا، نوع گونه زبانی و تغییر جنسیت به وجود می‌آید؟ نتایج نشان داد که الگوی غالب در نشانه‌گذاری وضع تکیۀ زیروبمی هسته ناشی از تأثیر تعداد هجا بر همترازی و بلندی یا سطح ارتفاع قله توسط گویشوران دو گونۀ اصفهانی و تهرانی به صورت H+*L است که در اکثر موارد رخ می‌داد و این که در هر دو گونه، نواخت H در تمامی واژه‌ها وقوع زودهنگام داشت و در داخل زنجیرۀ آوایی هجای تکیه‌بر واقع می‌شد. با افزایش تعداد هجا فاصلۀ زمانی نواخت L از نواخت H در طول زمان کاهش داشته و با توجه به جایگاه ثابت نواخت L می‌توان گفت با افزایش هجا، نواخت H وقوع زودهنگام‌تری در محدودۀ زنجیرۀ آوایی هجای تکیه‌بر داشت. همچنین در هر دوگونۀ زبانی، متغیرهای جنسیت، نوع هجا و تعداد هجا بر همترازی نسبی اثرگذار بوده‌اند. بنابراین، همترازی پارامتر تمایزدهنده محسوب می‌شد، درحالی‌که هیچ یک از متغیرهای مستقل بر بلندی اثرگذار نبودند. از آنجایی‌که، افزایش یا کاهش سطح ارتفاع قله در گونۀ تهرانی و اصفهانی باعث تفاوت‌های معنایی و کاربردشناختی مقوله‌ای نمی‌گردد، می‌توان گفت، بلندی یا سطح ارتفاع قله ماهیت غیرواجی و غیرمقوله‌ای دارد. |
| کلیدواژه ها |
| تکیه زیروبمی هسته، همترازی، بلندی یا سطح ارتفاع قله، گونه اصفهانی و گونه تهرانی |
| وضعیت: پذیرفته شده مشروط |
