| مفهوم‌سازی استعاری «ازدواج» در زبان فارسی برپایه زبان-شناسی فرهنگی |
| کد مقاله : 1227-ICIL2024-FULL |
| نویسندگان |
|
مرضیه فرقانی فرد1، شهلا رقیب‌دوست Raghibdoust *2 1دانشگاه علامه طباطبایی پردیس خودگردان 2دانشگاه علامه طباطبایی، گروه زبان‌شناسی |
| چکیده مقاله |
| بررسی مفهوم‌سازی‌های استعاری و دستیابی به شناخت فرهنگی سخن‌گویان یک جامعه زبانی، باعث درک عمیق فرهنگ حاکم بر جامعه می‌گردد و این مهم، نقش بسزایی در تفسیر و تعبیر درست گفتمان‌ها و بهبود روابط بینافرهنگی دارد. این مقاله، بر پایه زبان‌شناسی فرهنگی شریفیان(2017) و با روش توصیفی-تحلیلی و پیکره‌مدار، به بررسی مفهوم‌سازی‌های استعاری «ازدواج» در زبان فارسی پرداخته است. مدت زمان 98 ساعت برنامه‌های ترکیبی چالشی تلویزیونی که با موضوع ازدواج و با حضور جوانان تهیه شده بودند، به‌عنوان پیکره پژوهش انتخاب گردید. به منظور محدودکردن دامنه پژوهش، سه مقوله «خواستگاری»، «نامزدی» و «ازدواج» از پیکره انتخاب و سپس طرح‌واره‌ها و استعاره‌های فرهنگی مربوط به هر مقوله بررسی شده است. طبق یافته‌ها، «ازدواج مبارزه است»، «ازدواج قمار است»، «ازدواج شراکت است»، «ازدواج ساختمان است»، «ازدواج مسیر است»، «ازدواج قرارداد است»، «ازدواج نیرو است» و «ازدواج معامله است» به‌ترتیب پرکاربردترین مفهوم‌سازی‌های استعاری ازدواج در زبان فارسی هستند. اگرچه برخی از این استعاره‌ها در پژوهش‌های مشابه در زبان‌های دیگر مانند انگلیسی و چینی نیز عنوان شده است، اما بررسی داده‌ها نشان می‌دهد که رد پای فرهنگ در عبارت‌های زبانی دربرگیرنده این استعاره‌ها در زبان فارسی کاملاً مشهود است. به عبارت دیگر مفهوم‌سازی‌های استعاری ازدواج در زبان فارسی به روشنی بازتاب‌دهنده فرهنگ ازدواج در جامعه فارسی‌زبان هستند. نتایج این پژوهش می‌تواند در پژوهش‌های علوم اجتماعی، تهیه و تدوین متون آموزش زبان فارسی به غیرفارسی زبانان و تعیین خط‌مشی‌ها و اولویت‌های تولیدات رسانه‌ای سودمند باشد. |
| کلیدواژه ها |
| زبان فارسی، ازدواج، مفهوم‌سازی، استعاره، زبان‌شناسی فرهنگی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
