| پیوند زبان و اندیشه از مسیر فرایندهای شناختی |
| کد مقاله : 1246-ICIL2024-FULL |
| نویسندگان |
|
ارسلان گلفام * دانشگاه تربیت مدرس |
| چکیده مقاله |
| ارتباط بین زبان و اندیشه، ریشه در آموزه‌های فلسفی کلاسیک دارد و برای دوره‌های طولانی موضوع بحث میان فیلسوفان و منطق‌دانان و در دوره‌های نزدیک‌تر از مباحث جدی در حوزۀ مطالعات زبان‌شناختی بوده‌است. به ویژه در سه دهه اخیر با شکل‌گیری و گسترش زبان‌شناسی شناختی تبیین ارتباط بین این دو با توجه به اولویتی که مدل شناختی برای سازوکارهای ذهنی در شکل‌گیری زبان قائل است، افق‌های تازه‌ای پیش روی زبان‌شناسان به‌عنوان کسانی که در صدد پاسخگویی به چیستی زبان هستند پدیدار شده است. زبان‌شناسی شناختی برای ورود به این موضوع و استقلال نظری از رویکردهای صورت‌گرایانه و نقش‌گرایانه، اصطلاحات و فرازبان خاص خود را فراهم ساخته و از مسیر همگرایی با شاخه‌های تجربی شناختی دیگر مانند روان‌شناسی شناختی، فیزیولوژی و غیره تلاش کرده تا واقعیت تجربی مفاهیم نظری را با انجام اف‌ام‌آرآی و ای‌ای‌جی بیازماید. عملکرد فرایندهای شناختی و تأثیر آن بر چگونگی پردازش هستی و رسیدن به یک اندیشه و همچنین قابلیت ساماندهی و شکل‌گیری یک ساخت زبانی همسو با اندیشۀ موردنظر موضوعی است که در این نوشته ارائه می‌شود. نگارنده ابتدا با معرفی مهمترین فرایندهای شناختی، اهمیت آنها را در عملکرد کلی ذهن برجسته می‌سازد، سپس با نگاهی فراگیر به ذهن چگونگی دخالت فرایندهای یادشده در شکل‌گیری ساخت‌های زبانی و ساخت‌های مفهومی به شکل موازی را با استفاده از داده‌های زبانی به بحث می‌گذارد. در این راستا، به فضاهای ذهنی، انطباق موقعیت و ارجاع مفهومی با استفاده از داده‌های زبان فارسی پرداخته می‌شود. همچنین تلاش می‌شود تا امکان تببین روابط نحوی با کمک ابزار مفهوم‌سازی شناختی معرفی شود. |
| کلیدواژه ها |
| فرایندهای شناختی، فضای مفهومی، همگرایی نظری |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
