| بازخوانی یک ساخت رده‌ای - نحوی در گویش‌های منطقه خلیج فارس از منظر ژئوپلتیک زبانی |
| کد مقاله : 1251-ICIL2024-FULL |
| نویسندگان |
|
سیامک صاحبی * دفتر گسترش پژوهش و آموزش فارس |
| چکیده مقاله |
| این نوشتار می‌کوشد تا پس از معرفی جایگاه گویش‌های خلیج فارس و معرفی برخی از گویش‌های محلی و فولکلور این منطقه همچون لاری، بندرعباسی، مینابی، هرمزی، بوشهری و... و مرور پاره‌ای از برجسته‌ترین نظریات مطرح‌شده درخصوص منشاء این دسته از گویش‌ها، یکی از مهم‌ترین ساخت‌های کهن به‌‌جا‌مانده از دوره‌ی میانه در این گویش‌ها یعنی ساخت ارگتیو را، با تأکید بر دسته‌ی گویش‌های ایرانی جنوب‌شرقی بررسی کند. ازاین‌رو، پس از نگاهی بر تحقیقات پیشین، توصیفی از این گویش‌ها به دست می‌دهد و سپس، به بررسی اجمالی ویژگی‌های زبان‌شناختی و گرای زبانی این دسته از گویش‌ها می‌پردازد. همچنین، نحوه‌ی شکل‌گرفتن این ساخت در دوره‌ی میانه به‌اختصار ارایه می‌گردد و با به‌دست‌دادن نمونه‌هایی از پیکره‌ی زبانی این گویش‌ها، چگونگی بازنمودیافتن، ظهور و بروز این ساخت در گویش‌های منطقه‌ی خلیج فارس تحلیل می‌شود. در پایان، مشخص می‌شود که حضور و کاربرد هنوزه‌ی چنین ساخت کهنی در کنار دیگر خصوصیات زبانی ویژه باقی‌مانده در گویش‌های مردمان منطقه‌ی خلیج فارس، نشان از هویت ایرانی زبان و فرهنگ مردمانِ این حوزه مرزی از جغرافیای ایران‌زمین دارد و این امر ما را بر آن می‌دارد تا به حفظ، ثبت و ضبط دقیق آنها با تکیه بر موازین زبان‌شناسیِ درزمانی و تطبیقی، در راستای معنابخشی به هویت ملی زبان‌ها و گویش‌های ایرانی همت گماریم تا علاوه‌بر عارضه‌نگاری‌های موجود در زمینه آموزش زبان معیار، این امکان در حوزه ژئوپلتیک فراهم‌گردد که مضاف‌بر شواهد و استنادات تاریخی و حقوقی؛ شواهد زبانی - گویشی نیز به‌عنوان ادله مثبته در مباحثات و مناقشات مرزی قابل بروز و در محافل بین‌الملل مورداستناد قرار گیرند. |
| کلیدواژه ها |
| گویش‌های خلیج فارس، درزمانی، ساخت ارگتیو، رده‌ای - نحوی، ژئوپلتیک زبانی |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
